Iloraz spektrum autyzmu jest również znany jako iloraz autyzmu lub AQ. Jest to wartość liczbowa wyrażająca stopień, w jakim dana osoba wykazuje cechy kojarzone z autyzmem.
Test mierzący AQ danej osoby został opracowany przez psychologa Simona Barona-Cohena i jego współpracowników z Centrum Badań nad Autyzmem w Cambridge. Opublikowany w 2001 roku test został opracowany jako metoda oceny cech autystycznych u dorosłych. Baron-Cohen i jego współpracownicy mieli nadzieję, że test AQ pomoże określić, czy dana osoba posiada cechy autystyczne.
Oryginalny test AQ jest przeznaczony wyłącznie do stosowania u osób dorosłych o normalnej inteligencji. Niedawno ta sama organizacja opracowała dwie poprawione wersje testu do stosowania w ocenie dzieci i nastolatków.
Test AQ jest testem ipsatywnym lub testem „wymuszonego wyboru” – takim, w którym osoba badana musi wybrać jedną z dwóch opcji, które są w pewnym stopniu pożądane. Test składa się z 50 stwierdzeń; Badani proszeni są o określenie, czy zgadzają się z nimi, czy nie, i w jakim stopniu. Istnieją cztery możliwości odpowiedzi:** zdecydowanie się zgadzam lub nie zgadzam się i raczej zgadzam się lub nie zgadzam.
Pytania zostały sformułowane w taki sposób, że osoba neurotypowa prawdopodobnie zgodziłaby się z połową stwierdzeń, nie zgadzając się jednak z resztą. Utrudnia to manipulowanie testem, na przykład przez osobę neurotypową, która chciała uzyskać fałszywą diagnozę; lub przez osobę z cechami autystycznymi, która chciała je ukryć, odpowiadając (na przykład) „zdecydowanie zgadzam się” na wszystkie stwierdzenia.
Każde ze stwierdzeń ma na celu dostarczenie informacji na temat pięciu dziedzin, które są najsilniej powiązane z autyzmem lub na które autyzm wpływa. Należą do nich umiejętności społeczne (zdolność do właściwej interakcji z innymi); umiejętności komunikacyjne (umiejętność wymiany informacji i dzielenia się pomysłami z innymi) wyobraźnia (na przykład wizualizowanie różnych sytuacji lub stawianie się na czyimś miejscu); dbałość o szczegóły (na przykład zauważenie lub przeoczenie drobnych różnic lub wad); oraz tolerancja zmiany/przełączenia uwagi (jak dobrze dana osoba może odwrócić swoją uwagę od jednego tematu i przenieść ją na inny; także jak dobrze radzi sobie na przykład z przejściem z samochodu do domu po długiej podróży).
W początkowych badaniach grupie kontrolnej poddano test AQ. Średni iloraz spektrum autyzmu wynosił około 16,4, co stanowiło dla badaczy punkt odniesienia. Kiedy test AQ przeprowadzono na grupie dorosłych, u których wcześniej zdiagnozowano zaburzenia ZA, 80 procent tej grupy uzyskało wynik 32 lub więcej; dla kontrastu, tylko 2 procent grupy kontrolnej miało AQ wynoszące 32 lub więcej.
Sam test AQ nie jest w stanie wykryć autyzmu ani zespołu Aspergera u dorosłych. Chociaż test AQ jest przeznaczony do stosowania jako narzędzie diagnostyczne, nie jest w stanie samodzielnie postawić jednoznacznej diagnozy. Wyniki testu należy rozpatrywać w połączeniu z innymi danymi.
Test AQ został spopularyzowany przez magazyn Wired, który umieścił go na okładce „The Geek Syndrome” w 2001 roku. Rozprzestrzeniły się kolejne wersje internetowe. Jako narzędzia diagnostyczne umożliwiające rozpoznanie zespołu Aspergera u dorosłych, mają one wątpliwą wartość; mogą po prostu powodować niepotrzebne obawy i niepokój. Testy AQ online należy traktować raczej jako rozrywkę niż ocenę medyczną.